Balıklı Rum  Hastanesi, İstanbuldaki   rum  cemaatine  ait  üç  hastaneden    bir   tanesidir. Diğer iki hastane, Galatadaki  “Gemicilerin hastanesi” ve Beyoğlundaki  “Veba hastanesi “   idi.

Balıklı hastanesi  veya  eski  adı  ile  “Yedikule   hastanesi”  1753 yılında  bakkallar  esnafının  loncası   tarafından inşa  edilmişti. Bina küçük  ahşap  bir  bina  olup, şimdi  mevcut  olan  Avrupa  lisesinin  bahçesinde   bulunuyordu.  Hastanenin amacı o zamanlar sık sık görülen  veba   epidemilerinde    hastalanan  rum vatandaşların    tedavisi   idi.

Bu hastane muhtemelen 1790 yılında çıkan bir yangın neticesinde tamamen yanmıştır. Patrik 7.Neofitos’ un maddi imkanları ve Bab- ı Ali tercümanı olan Yorgi Muruzi’ nin himayeleri ile daha büyük olarak inşa edildi.

1794 yılı İstanbul’daki rum hastanelerinin tarihi  için   bir   dönüm noktası   oldu.1 Nisan  1794  te üç  hastane tek  bir  yönetim  altında   birleştirilip,  aynı  zamanda bunların  çalışmaları  yeni  bir  düzen     altına   alındı. Galata’tadaki  Gemicilerin hastanesi  bundan  böyle  yalnız     gemicileri  değil, akut  hastalıkları  olan  bütün  rum  vatandaşlara  hizmet     verecekti. Yedikule ve Beyoğlu’ndaki hastanelerde  ise   kronik  hastalıkları  olan  hastalar   ile  sokaklarda  yaşayan  işsiz    güçsüzler   ile    dilenciler  kabul  edilecekti. Hastaneye gelir  temin  etmek  maksadı   ile  Balıklı  Meryem   Ana   kilisesi  yönetimi  de   hastaneye   verildi.

Bu  hastaneler   grubunu idare  edecek  olan  yönetim   kurulu, meslek   lonca    ları  temsilcileri  tarafından  kurulmuştu. Yorgi  Muruzi’  nin  mevcudiyeti  hastanenin     başarılı  çalışmalarına  etkili  oldu. Ancak  Muruzi’ nin  zamanla , gerektiği   kadar       meşgul  olamamasından   dolayı,yöneticilerin   iyi  niyetine  rağmen hastanadeki  işler   kötüye  gitmeğe  başlamış. O zaman  kardeşi  Dimitri  Muruzi   ortaya  çıkmış  ve       Patrikten   aldığı  berat  ile  yönetim  iki  başrahibin  dahil   edilmesini  temin   etmiş.      Hastaneyi  reorganize  etmiş  ve  başhekim  olarak  İtalyan asıllı  doktor Antonio  Pez    zoni’ yi  atamıştı.Yeni  başhekim  hastane  içinde   birçok  tadilat   yapmış  ve  bu  ara   hastane çalışanlarının  bir  kısmını   işten  çıkarmıştı. Bu  olay ve  onun   bencil  davra       nışları ona  karşı bir  antipati  uyandırmıştı ki  sonunda  hastane  yönetimi  tarafından   uzaklaştırıldı. Bu  olay  D. Muruzi’ yi  derinden   yaralamış  olacak  ki, hastane  ile  ilgilenmeyi bırakmış ve  neticede hastane  kendi  haline  terk  edilmiş  oldu.

1816 yılın    da  Eğrikapıdaki Meryem  Ana  kilisesi  hastaneye  bağlandı. Bunun  nedeni  kilisenin     müştemilatında  psikiatri  hastalarının  tedavi  edilmesi  idi.

Yedikule Rum  Hastanesinin yakınlarında, Ermeni  cemaatinin  hastanesi  bulu     nuyordu.Hastaneyi  Yedikule  kapısına  bağlayan  yol Rumların veba  hastanesinin  ya     nından  geçiyordu.Böylece hastanelerine  gitmek  isteyen Ermeni  vatandaşlar  veba       hastalığı  ile  karşı  karşıya  gelme  riskini  taşıyordu.  Bu  şekilde  1834   ve  1836  da  çok  kişi  vebanın  kurbanı  olmuştu.  Bundan  dolayı  Ermeniler  Sultan  2nci  Mahmut  Han’ a  müracaat  ederek  bu  durumun düzelmesini  istediler.

Sultan  bu  isteğin,  haklı olduğunu   kabul  ederek  Rum  vatandaşlara ,   hasta   nelerini yolun  uzağında  nakletmelerini istemiş ve  bu  maksatla arazi  tahsis  etmişti.  Yeni  hastane  binası  inşa  edilirken  veba  salgını  da  yavaş  yavaş  şiddetini  kaybe      diyordu. Bu  nedenle  üç  hastanenin  hastaları  yeni hastaneye  nakledilmesi düşüncesi  doğmuş . Bunun için hastane  binası  zamanın şartlarına  göre çok büyük   inşa  edildi.  İnşaat 24  Temmuz 1836 da  başlayarak  1838  senesinin  sonlarına  doğru  tamamlanmış.Galata,Taksim ve Eğrikapı Meryem Ana kilisesinin  müştemila          tında  tedavi  edilen  hastalar 14  Şubat    1839  da yeni  hastane  binasına  nakledil       diler.. Yeni  hastanenin  inşaatı için bütün   Rum   vatandaşlar  elinden  gelen  yardımı  esirgememiş. Bina  Π  şeklinde  olup  ortasında  Aziz  Haralambos  kilisesi  vardı.

1840  yılında hastane  müdürü  olarak Piniatelli  adında bir  hekim  , onun  yanında ise  cerrahi  hastalarının  tedavisini  üstlenmek  üzere  doktor    Aleksandros  Paspatis   tayin  edlmiş. 1847  de  hastanenin   yönetimi  Piniatelli’ nin  hastalığından    istifade  ederek  onun  yerine  Dimitri  Valvi ‘yi  devamlı  hastanede  kalmak  şartı    ile  tayin  etmiş. Görevine  başlar  başlamaz  hastanede  köklü   değişiklikler  yaparak     hastalar  için  daha  iyi  yaşam  şartları  temin   etmişti. Piniatelli  yeniden  görevine    avdet  edince  ,yönetim  Valvi ‘ ye  önem  vermemeğe  başlamış.Hatta evvelce  geçici    olarak   inşa  edilmiş  ve  çirkin  bir  görünüm  arz  eden  bazı  barakaların yıkılmasını    isteyince  kimse  ona  önem  vermemiş. Bunun  üzerine  bir  kaç  işçiyi  alarak  bunları   yıktırmış.  Aynı  gün  doktor  Valvi ‘ nin  görevine  son  verilmiş. Ancak  o  barakalar     bir  daha  inşa  edilmemiş.

1852-1853   yıllarında  hastaneye   yakın  bir  yerde Patrik 4ncü Germanos  tarafından,bir  çok  ruhani ve  sivilin  maddi  yardımları  ile   erkek  çocuklar  için  bir   yetimhane  ve  ona  yakın  Aziz  Anargiri  kilisesini  inşa  ettirmiş.  Burada  yetimlerle   beraber,ihtiyarlar  ve  psikiatri  hastaları  yerleştirilmişti.Yetimler   20  mayıs 1903  te   Büyükada    yetimhanesine   taşındı.

Piniatelli  1851  senesine   kadar  hastaneye  hizmet  vermiş.  Ayrılınca  yerine     Aleksandros  Paspatis  dahiliyeci ,   Dimitri Orlof  ise  cerrah  olarak   tayin  edilmiş. 1860  tarihinden   itibaren  hastanenin  reorganizasyonu   için  çalışmalar  başlatılmış.  1863 göreve  başlayan  yeni  yönetim  kurulu  dinamik  ve  çalışkan  kişilerden teşekkül etmişti (Hristaki  Zoğrafos ,Yorgi  Zarifis, D.Semelas, H.Galatyanos,doktor   Ks.Zoğrafos, ve  doktor Aleksandros  Paspatis ).Bunlar hastanenin  çalışmaları   ile     ilgili  büyük  değişiklikler  içeren  geniş   bir  plan  hazırlamışlar.

1894 senesinde İstanbul’ u  sarsan büyük  deprem  hastaneye  çok  büyük   tahribata  sebebiyet  vermiş. Bu olay İstanbul’ daki  rum  vatandaşların hastaneye   olan  sevgi  ve  ilgisini  kamçılamış. Böylece  20nci asrın ilk  senelerinden  itibaren,bütün  Rumların  gayretleri ile  büyük  zarar  görmüş   binaların   yerine,  yeni   ve  zamanın  ihtiyaçlarına  cevap  verebilecek  binalar  inşa   edilmeğe  başlanmış. Bu gün  mevcut   olan  binaların çoğu  o  senelerde  inşa  edilmiştir. Yalnız 1886 da  inşa      edilmiş  olan  ve  depremden   az  zarar  gören  Kadın  ve  Erkek  psikiatri  klinikleri  onarılarak  hizmet  vermeğe  devam  etmiştir.( Kadın  psikiatri kliniği şimdiki Huzurevi E, Erkek psikiatri  kliniği şimdiki Anatolia 2  binasıdır).

1896  da  Andreas  Singros  tarafından  üç ve 1908 de  Zanni  Mavrogordatos     tarafından  dört  adet   psikiatri  hastalarının  tedavisi için küçük  villa  inşa  etmişler.  Her  villa  iki oda (salon  ve  yatak  odası ),mutfak  ve banyodan  ibaretti. Hem  tedavi     hem  de  ev  olarak  kullanılmakta  idi .Bu  gün  bunlar  hastane  personeli  lojmanları   olarak  kullanılıyor.1909 da ise  Pandoleon  Mavrogordatos ‘ un  anısına,eskiden  ihti   yarhane  olarak  kullanılan  binanın  yerine, 150 yatağı  erkekler, 64 yatağı  kadınlar   için  olmak  üzere  bir  ihtiyarhane  inşa  edilmiş.

1902 de  hastane  yönetimi  tarafından  yeni  bir  cerrahi  kliniği inşa  edilerek    büyük  muhsin  Andreas  Singros ‘ un  anısına  ithaf  edilmiş.Aynı  şekilde  başka  bir     cerrahi  klinik  büyük  muhsin    Yorgi  Zarifi  adına  inşa  edilir.Yine  1904  te çocukları  tarafından  ,anneleri  Loksandra  Mavrogordatos  anısına  başka  bir  cerrahi  bölüm  inşa  edilir.Son  olarak  1907 de  Kostantin  Zervudakis    anısına   eşi  Ekate       rini  tarafındanbir  cerrahi   klinik  inşa   edildi.Amvrosios   Mavrogordatos  anısına  ise   çocukları  1902  de   yeni  ve  modern  bir  ameliyathane  inşa  etmişler.

Adı geçen cerrahi cerrahi klinikleri ve  ameliyathaneyi  barındıran      H  şeklinde  olan   binada,  bu  gün poliklinik, dahiliye ve cerrahi  klinikleri  ile  Geria    tri  A  bölümü   bulunmaktadır.

  1907 de  şua ve  elektroterapi .laboratuarı ,1902 de poliklinik,1908 de ekmek   fırını,1910 da  da eczane ,kimya ve  mikrobioloji  laboratuarları  kuruldu. Sonuncusu     zamanla   yıkılma  tehlikesi   geçirdiğinden  ,yıkılarak  içindeki   laboratuarlar  hastanenin  başka  bölümlerine nakledildi. Ayrıca  bina  onarım  (1907)  ve  dezen     feksyon (1923) bölümleri  de  vardı.Bunlar  en son  inşa edilmiş  binalar  olup ,büyük     bir  kısmı  halen  mevcuttur.Bir  tek  istisna  ile.  1962   yılında  Kiryakiça  Kömürcü      oğlu  tarafından  eşi  Stilyanos  anısına  inşa  edilen  bina.Bu  bina  halen  hastanenin       Yönetim  Binası   olarak  kullanılıyor.

20nci yüzyılın ilk  senelerinde  görülen   inşaat  faaliyetleri  ile  beraber, zama     nın  şartlarına  uygun   olarak, hemşire  okulu  tesis  edildi. Burada  muhtelif  bölüm     lerde  çalışan  genç  kızlara,  hastane  doktorları  tarafından   tedavi  teknikleri ve  uygulamaları  ile  hastaların  bakımı  v.s. gibi  konularda  ders  veriliyordu.Bu  faali      yetin  hastane  için  çok  faydalı  olduğu görüldü.Bir  çok  öksüz  ve  yetim  kız,hemşi     relik  gibi kutsal  bir  mesleğe sahip  olup, senelerce  hastanede  çalışarak hastalara       hizmet  verdiler.Yirmi, yirmibeş  sene  evveline  kadar , ileri  yaşlarına  rağmen  bu gibi  hemşireler hastanenin  servislerinde  çalışmakta  idi.

Geçen  zaman  içinde çeşitli  ihtisas  sahibi olan  hekimler  hastanemizde  Hippokrat  yeminine  sadık kalarak  hastalara  şifa  dağıtmıştır.

1912  senesinde, Teodoros  Mavrogordatos ‘ un  anısına  çocukları 128  yatak      erkek ve  64  yatak  kadınlar  için,bir   dahiliye  kliniği  inşa  etmişler. Bina  bu  gün     ihtiyarhane  olarak  kullanılmaktadır.Bu  klinik  açıldıktan  sonra  1888  ve  1893 te     inşa  edilmiş  olan  dahiliye  klinikleri  boşaltılmış. 1912  de St. Skuludis  tarafından   İoanna  ve   Zenni   Skuludis  anısına  Oftalmoloji  kliniği  inşa  edilmiş. Bu  gün        Anatolia  1  dir. 1905 ve 1906  da  Aleksandra  Pandoleondos,Teodoros Mavrogor    datos  ve  İoanna  Skilitsi  tarafından , tüberküloz  hastaları   için  beş tane  klinik  inşa    etmişler.Bu  gün  bunlar  Yedikule  Göğüs  Hastalıkları  hastanesi  içindedir.

Birinci  Dünya  Harbinde ,mübadele  yıllarına  kadar Balıklı  hastanesi , devletin  devletin  bir  çok  yerinden  gelen  hastaları  tedavi  etmiş,yetim ve  öksüzleri   barındırmıştı. 1939  senesinde  hükümet,yönetim  kurullarını  dağıtarak  azınlık vakıf     larının  yönetimini  tek  bir  kişiye  vermişti ( Tek  Mütevelli ).Bu  dönemde  hastane      maddi  bakımdan zor  duruma  düşmüştü. Rivayet   edilir  ki  hemşire   ve   hastabakı     cılar  yakındaki Yedikule  esnafından  kendi  imkanları ile  yiyecek  temin  edip  kendi   leri  ve  hastalar  için   yemek  hazırlarlarmış.

1949  yılında  Patrik  Atenagoras’ ın  tavasutu  ve  hükümetin  onayı  ile  hasta     neye  5  kişi idare  heyeti  olarak  atandı.1950  yılında  yapılan  seçimlerin  sonunda,   15  kişi  yönetim  kuruluna   seçildi. Bundan  böyle  hastanede  önemli   bir  gelişme    başlamış.Ancak 1955 ve 1963  olaylarının  hastane  üzerine menfi  etkisi  oldu.1970 li    yıllarda  hastane  için  bir  gerileme  dönemi  başladı.Bunun  en  önemli  nedeni  İstan    bul’ da ikamet  eden  rum  vatandaşların devamlı  olarak  yurt  dışına  gitmeleri  idi.   Neticede  bazı  servisler ya  kapatıldı veya  başka servislerle  birleştirildi.İlk kapatılan   servis  doğumhane  oldu.Tüberkülozlu  hastaların  tedavi  gördüğü  servis  çok  sene     evvel  hasta  yokluğundan   kapatılmıştı. Hastaneyi  kötü  etkileyen  başka  bir  faktör    ise  1968  seçimlerinden  sonra, azınlık  vakıflarında  seçimlerin  yapılamaması  idi.  Böylece ,zamanla  15  yöneticiden  bazıları  yaşlanıp  görevi  bıraktı,bazıları  vefat     etti, bazıları  ise  yurt  dışına  gitti.

1991 de  yapılan  seçimlerden  evvel      hastane  yöneticisi  olarak  ancak  3-4  kişi  kalmıştı.1991  seçimlerinde  başa  gelen    yeni  yönetim kadrosu 7  kişiden  ibaret  olmasına  rağmen,  seçilenler  tecrübeli, dina     mik  ve  vazifeşinas  şahıslardı.

Yeni  seçilen  yönetim  kurulunun  önünde  seçmesi  gereken  iki  yol  vardı.  Birincisi hastaneyi kendi  haline  bırakıp,gideceği yere  kadar  düşüncesi,ikincisi  ise   etkin  ve  yoğun   bir  çalışma  içine  girip ,hastaneyi  reorganize  etmek  ve  layık   olduğu  sevyeye  yükseltmek  idi .Yönetici  kadrosu  bu  ikinci  yolu  seçti.Mevcut     binalar kökünden    restore  edilerek   modern  bir  görüntüye   kavuşturuldu.Halen     açık  olan  servisler  ıslah   edildi ve  yeni  servisler  tesis  edildi . Bunlar  Anatolia     servisleri,  Geriatriler ve  tam  teşekküllü Fizik  tedavisi  departmanı  idi.Hastane  kısa     zamanda hastaların   teşhis  ve tedavisinde   kullanılmak  üzere  modern   cihazlara     sahip  oldu.Bu   gerçekleştirilmiş  olan  başarılar hem  yönetim  kurulunu ,hemde  birçok  kişi  ve  kuruluşların yardımlarının  ürünüdür.

Hastanede   genç  ve  tecrübeli  sağlık  personeli  hizmet  vermektedir.Bunlar    dan  39 u  hekim, 98 i  hemşire  ve  diğerleri  idari ve  yardımcı personel  olup  toplam  sayıları  440  cıvarındadır.Her  sene  polikliniklerde  50.000-55.000 vatandaşımız   muayene  ve  tedavi  olmaktadır.Muhtelif  servislerde  tedavi  olan  hastaların  sayısı       senede  4000-5000  arasındadır. Tabii  ki  bütün  bunların  gerçekleşmesi  için  maddi   kaynaklar  gerekiyordu.Bunlar  hastaneye ait  gayrimenkullerden  azami  bir  şekilde    istifade ,  ederek,yeni servisler  açarak,ve  bir  çok  hayırsever insan  ve  kuruluşların  katkıları  ile  olmuştur.

Günümüzde Balıklı Rum Hastanesi modern görünümü ve kaliteli hizmet anlayışı ile sizlere hizmet vermektedir.